Godt håp for for verdas nest største korallrev

Elijah (10) bur ved Det karibiske havet i Belize ved verdas nest største barriererev med fleire hundre forskjellige typar eksotiske fiskar, og farlege haiar og krokodillar.

FAKTA OM BELIZE
  • Innbyggartal: 405.000
  • Hovudstad: Belmopan
  • Areal: 22 966 km²

FAKTA OM KORALLREV:

  • Nesten 2 millionar ulike artar bur ved verdas korallrev.
  • Verdas største korallrev er 2600 kilometer langt og ligg utanfor kysten til Australia.
  • Korallreva utanfor Belize er ein del av eitt 900 kilometer langt rev som strekk seg frå Mexico i nord til Honduras i sør.
  • Det finst cirka 6500 korallartar i verda. Ein del er mjuke og andre er harde. 
LES FAKTALUKK FAKTA

– Ein gong såg eg ein hai som var over to meter lang då eg snorkla der. Eg vart ikkje redd fordi det var ein passarhai og dei går ikkje til åtak på menneske. Men det finst òg farlege haiar der, seier Elijah Eiley (10).

Barriererevet er som ein naturleg mur under vatnet.

– Det tar cirka ein time til å nå barriererevet med motorbåt herifrå. Vatnet er heilt klart og det blir funne over ulike 500 fiskeartar der. Det er blå, raude og gule fiskar. Eg har sett enorme skater (flate fiskar med brystfinnar som ser ut som store vingar) når eg har snorkla der, seier Elijah.

Mange haiar

Barriererev består av ei rekkje mindre korallrev som har vorte bygd opp gjennom tusentals år av korallar som avleirar kalk. Korallreva er viktige for økosystema i havet. Her trivest plankton som blir ete av småfiskar som igjen blir mat for større fiskar.

– Og fiskane legg egga sine ved revet. Når egga klekkjer, veks fiskeyngelen seg stor der før den sym til andre plassar, seier Elijah.

Det blir funne òg delfinar og havskjelpadder. Og så blir funne det åtte ulike artar haiar der.

– Men dei et heller fisk enn menneske. Eg har berre høyrt om ein mann som har blitt utsett for åtak av ein hai her. Han fekk eine beinet sitt avbite, men det var lenge sidan, seier Elijah.

FARGERIKT: I fjor feira Belize 10.000 år med korallrev. Her finn ein mange korallartar og masse ulike fargerike fiskar, skjelpadder, haiar og skater. Foto: Jesper Klemedsson Sotomayor

Vernar revet

I 2009 åtvara FN for å Belizes barriererev risikerte å bli øydelagt, mellom anna fordi for mange båtar fiska der. Etter det har fiske vorte forbode i visse soner. Trålfiske er ikkje tillate i det heile tatt.

– Eg meiner at forbodet er bra. Det ville vera katastrofalt om revet vart øydelagt. Då ville fisken forsvinna og me hadde berre hatt kylling til å eta. Dessutan vernar revet kysten mot store krefter ved stormar, seier Elijah.

For å forsørgja seg er nesten alle vaksne i Placencia på fiske, men no arbeider mange òg med turisme. Elijahs far gjer begge deler.

– Han pleier ta med seg turistar i båten vår så at dei kan fiska og snorkla i havet, seier Elijah.

Farlege humrar

Elijah fangar òg humrar. Då dykkar han frå båten og sym ned til cirka to meters djupne.

– Eg fangar humrane med hendene, men ein må vera forsiktig. Dei kan lett klippa av ein finger med klørne sine. Eg grip tak over ryggene deira når eg fangar dei. Då kan dei ikkje nappa meg, seier Elijah.

Eit stykke frå byen ligg ein lagune. Ingen badar i vatnet kring den. Der er det krokodillar.

– Ein gong såg eg ein krokodille som var minst fem meter lang. Dei er livsfarlege, men ingen har blitt angripne av dei her fordi me lar dei vera i fred, seier Elijah.