Astrid var ein av Noregs yngste grenselosar

Allereie som åtteåring byrja Astrid å hjelpa folk under andre verdskrigen. Forfattar Lena Lindahl har skrive boka «Farlig oppdrag – en sann historie fra andre verdenskrig» om den modige jenta.

Andre verdskrig
  • Andre verdskrigen vart utkjempa i åra 1939–1945. Nazi-Tyskland invaderte Noreg 9. april 1940.
  • Krigen involverte dei fleste av nasjonane i verda.
  • Massedød av sivile, inkludert holocaust, strategisk bombing og det einaste tilfellet av atombomber brukt i krig prega konflikten.
  • Over 100 millionar soldatar førte til mellom 50 til 70 millionar drepne, i den dødelegaste konflikten i verdshistoria.
  • Totalt flykta om lag 50.000 nordmenn og utanlandske statsborgarar frå Noreg til Sverige i åra 1940–1945.

Kjelde: Store Norske Leksikon

LES FAKTALUKK FAKTA

– Astrid var berre seks år gammal då krigen braut ut. Allereie som åtteåring byrja ho å

hjelpe motstandsrørsla ved å levera brev og pakkar. Seinare losa ho også flyktningar over grensa til Sverige. Ho var utruleg modig, og historia hennar er full av spennande hendingar, fortel Lena.

TUR: Då forfattar Lena Lindahl skulle skrive boka «Farlig oppdrag – en sann historie fra andre verdenskrig» gjekk ho same ruta til Sverige som Astrid gjekk under krigen. Foto: Carina Kristensen

Den første gongen ho høyrde om Astrid var då tanta fortalde historia om den unge losen. Ein los er ein person som viser veg.

Lena fann bitar av historia til Astrid i gamle aviser og gjennom folk som kjende henne.

– Eg blei fascinert av kor modig ho var, fortel Lena.

Redd for bjørn

FAMILIEN: Astrid, hunden Tippa, mora Hanna og faren Johannes. Illustrasjon: Camilla Billett

– Eg fann til dømes ut at Astrid ikkje var redd tyskarane, men at ho var redd for bjørnar i skogen. Foreldra hennar gjorde også ein veldig viktig innsats under krigen. Faren hennar var ein eventyrar som sette opp radiosendarar for motstandsrørsla, medan mora tok imot flyktningar og gav dei mat og ein stad å sova.

Då ho var ti år skulle Astrid hjelpe ein familie som hadde etternamnet Brekke over grensa. 

– Då dei hadde sett seg i båten og rodd eit stykke ut på vatnet dei skulle kryssa, vart far hennar så nervøs at han ikkje greidde å ro meir. Bror hennar måtte ta over årene. Det var ei påminning om kor alvorleg situasjonen var.

GARDEN: Gardsguten Ånund (til venstre), Astrid, mora Hanna og faren Johannes. Foto: Privat / Inger Linerud

Viktig historie

Lena er veldig imponert over kor modig Astrid var då ho la ut på tur som vegvisar over svenskegrensa.

– Ho gjorde ein utruleg viktig jobb. Hennar historie viser at sjølv dei yngste kan gjera noko viktig når det gjeld. Det handlar om å visa sympati og hjelpe andre når dei treng det mest.

VIKTIG; Lena Lindahl håpar boka «Farlig oppdrag – en sann historie fra andre verdenskrig» kan hjelpa dagens barn og unge å forstå kva besteforeldre og oldeforeldre har opplevd. Illustrasjon: Camilla Billett

Ho synest det er viktig å fortelja historia om Astrid fordi det var mange typar heltar under krigen.

– Eg trur det er viktig å vita at me også har vore på flukt og trengt hjelp. Det er lett å gløyma kor viktig det er å vera vennleg og hjelpe kvarandre. Alle kan ikkje gjera så store ting som Astrid gjorde, men me kan alle gjera noko.

BESØK: Astrid (i midten) saman med mora Hanna Marie, faren Johannes og ein svensk tollar som var på besøk i år 1944.
Foto: Privat / Inger Linerud