Markerte slutten på den muslimske pilegrimsreisa

Den nest viktigaste storhendinga i den islamske verda etter Ramadan er dei ti første dagane av pilegrimsmånaden Dhul hijjah – den siste månaden i den muslimske kalenderen.

Denne månaden starta i år 19. juni og Eid al Adha (ofringsfesten) cirka 29. juni. Islam bruker månekalenderen, så veldig ofte er det ikkje kjent nøyaktig kva dag som blir ein heilagdag, fordi det er nødvendig å sjå om ein nymåne allereie har dukka opp.

Folk rundt Kaaba, utsikt mot Al Masjid Al Haram-moskeen. Foto: Wikimedia Commons

Pilegrimsreise

Pilegrimsreise (hajj i arabisk) er ein av dei fem søylene i islam, som er plikta til alle muslimar. Alle muslimar som har økonomiske midlar og helse må, minst éin gong i livet, reisa til Mekka (Saudi-Arabia). Barn kan gå saman med foreldra sine.

Pilegrimsreisa består av ei rekkje ritual som må utførast, til dømes går 7 gonger rundt Kabaen (eit firkanta bygg som vart bygd av profeten Abraham), bønner eller løping opp i fjella Safa og Marwa. Kvar dag av pilegrimsreisa er nøye planlagt, og avslutta med å barbera hovudet (berre menn, kvinner klipper berre endene av håret) og ved å ofra eit dyr, viss kjøtt blir delt ut til dei fattige.

Hajj til Mekka i Saudi-Arabia blir rekna som den største menneskelege forsamlinga i verda med nesten 2,5 millionar pilegrimar i 2019. I år deltok fleire enn 1,8 millionar.

Gutar kviler under ei pilegrimsreise nær Arafat-fjellet, foto: Karim Manji/CC BY-SA 4.0

Korleis handtera ørkenklimaet?

Gjennomsnittleg dagtemperatur i Mekka vil variera frå eit gjennomsnitt på 45 til 39 grader Celsius. Saudi-Arabia gjer sitt beste for å dempa varmen ved å installera enorme paraplyar i gardsplassane. Moskeen har eit avkjølt marmorgolv og lett tilgjengeleg vatn. Det blir brukt med klimaanlegg. Vasspray er installert på ulike punkt i utandørsreisa for å kjøla ned lufta.

Politifolk er utstyrt med ryggsekkmonterte vassprøyter, og pilegrimar kan få ein «Mekka-paraply» som gir skugge og har ei minivifte som blæs ei fin vasstråle.

NRK melder at over 2000 menneske blei ramma av heteslag i samband med årets feiring av pilegrimshøgtida i Saudi-Arabia. Temperaturen har vore oppe i 48 grader.

Berre torsdag vart det registrert 1700 heteslag, ifølgje saudiarabiske styresmakter. Minst 230 personar, mange av dei pilegrimar frå Indonesia, har døydd av ulike årsaker under høgtida, ifølgje rapportar frå enkeltland.

Mange telt i Mina med ventilasjon, 8 km frå Mekka, under pilegrimsreisa, blir muslimar der i fleire netter, foto: Md iet/CC BY-SA 3.0

Fastar

Dei som ikkje kan valfarta blir oppmoda til å fasta på desse dagane, lesa Koranen og auka dei gode gjerningane, og den siste dagen blir feira som Eid al Adha, der dei også ofrar eit dyr, et eit måltid saman med familie og dela kjøtt med trengande.

Far og son deler kjøtt av eit offer på Eid-dagen i Pakistan. Foto: Faili Halisi/ CC BY 2.0